Nowe subwoofery aktywne z serii XR wprowadzone na rynek przez markę Paradigm to jedne z najwydajniejszych konstrukcji o najwyższej mocy. Większy z nich, XR 13, który dysponuje wzmacniaczem klasy D o mocy ciągłej 2200W, wyposażono w potężny woofer nowej generacji przystosowany do pracy przy dużym skoku membrany oraz wysokim obciążeniu, zarówno mechanicznym, jak i termicznym. XR 13 korzysta również z zaawansowanego systemu sterowania z poziomu aplikacji oraz układu kalibracji ARC Genesis, dzięki czemu doskonale dopasowuje się do akustyki pomieszczenia.
Budowa
XR 13 zbudowano na bazie sztywnej i masywnej skrzynki o specyficznym kształcie, podyktowanym nie tylko estetyką, ale też koniecznością zapewnienia głośnikowi jak najlepszych warunków do pracy. Fasetowana niczym szlachetne kamienie obudowa prezentuje się znakomicie, ale jeszcze ważniejsze jest to, że ścianki łączone pod różnym kątem zwiększają sztywność całej konstrukcji, dzięki czemu obudowa jest bardziej odporna na rezonanse niż klasyczne, prostopadłościenne skrzynki.
Obudowa zamknięta jest również narażona na wyższe zmiany ciśnienia, więc równomierny rozkład naprężeń na całej jej powierzchni jest szczególnie ważny – udało się to osiągnąć dzięki zupełnie nowemu projektowi. Skrzynka XR 13, zwłaszcza w wersji Midnight Cherry, prezentuje się szlachetnie. Zarówno odcień drewnianej okleiny, jak i jej wykończenie wskazują, że mamy do czynienia z produktem najwyższej jakości. Do tej pory z tak perfekcyjnym wykończeniem kolumn marki Paradigm spotkałem się tylko w przypadku hi-endowej serii Persona.
Bijącym z wielkim zapałem sercem potężnego XR 13 jest muskularny, bardzo ciężki woofer o średnicy 330mm. Jednolitą membranę stożkową wykonano ze wzmocnionego karbonu, dzięki czemu przy bardzo wysokiej sztywności udało się zachować stosunkowo niewielką masę drgającą. Układ napędzający wytrzymałą podwójną cewkę wyposażono w potrójny magnes ceramiczny. Z kolei dwa odlane z aluminium kosze, tworzące bardzo sztywny szkielet nośny dla wszystkich elementów głośnika, wraz z resorami centrującymi wykonanymi z Nomexu mają zapewnić całemu układowi drgającemu idealne warunki do pracy, wydatnie obniżając zniekształcenia przy maksymalnej amplitudzie wychyleń. Uwagę zwraca również wzmacniacz klasy D oferujący 2200W mocy ciągłej oraz 4400W mocy szczytowej, współpracujący z bardzo wydajnym impulsowym układem zasilającym.
W górnej części obudowy XR 13 umieszczono wyświetlacz z możliwością sterowania dotykowego – są to podstawowe funkcje, które szybko można ustawić ręcznie. Dostęp do wszystkich, nawet najbardziej zaawansowanych ustawień zapewnia aplikacja. Tylny panel XR 13 wyposażono w wejścia nisko- oraz wysokopoziomowe. Dzięki tym ostatnim XR 13 może współpracować z dowolnym wzmacniaczem stereo, co znacznie poszerza jego funkcjonalność. Na wyposażeniu XR 13 znalazł się też wysokiej jakości mikrofon ze statywem dający możliwość przeprowadzenia procesu kalibracji subwoofera w oparciu o system korekcji akustyki pomieszczenia ARC. Wszystkie wcześniej wprowadzone przez system ustawienia można też ręcznie modyfikować i dostosowywać do własnych potrzeb czy preferencji.
Jakość dźwięku
XR 13 zbudowano na bazie dość dużej obudowy zamkniętej, potężnego głośnika niskotonowego oraz wzmacniacza pracującego w klasie D o niebywałej mocy. Te wszystkie walory konstrukcyjne przekładają się na bezwzględnie odtwarzany bas. Tak konturowo brzmiący subwoofer aktywny o tak ogromnej sile należy do rzadkości. Wiele aspektów brzmienia XR 13 winduje go na poziom nieosiągalny dla typowej jednostki aktywnej. Mam na myśli nie tylko zasięg, ale przede wszystkim dynamikę. Odpowiedź impulsowa w skali makro jest imponująca, o czym przekonałem się podczas oglądania filmu "Pierwszy człowiek".
Bardzo wymagająca względem suba scena startu rakiety Saturn V pokazała, że na XR 13 nawet huk i łomot potężnych silników rakietowych nie robi większego wrażenia. Dźwięk został odtworzony z doskonałą kontrolą i dbałością o detale – czytelność stała na najwyższym poziomie. Kanadyjski subwoofer potrafi bez ogródek zejść do najbardziej niedostępnych głębi w basie, by potem odtworzyć je z godną podziwu precyzją. To tylko dowodzi, że tak ekstremalna konstrukcja, jak XR 13, łącząca w sobie potężny głośnik niskotonowy zamknięty w supersztywnej obudowie i napędzany przez wzmacniacz o mocy ciągłej ponad 2000W, jest w stanie sprostać najbardziej karkołomnym dźwiękowym realizacjom.
Podczas odsłuchu XR 13 nie mogło również zabraknąć muzyki. Sięgnąłem po znane mi na pamięć utwory z płyty "The Dark Side Of The Moon" wydanej na krążku SACD 5.1, a także kilka albumów Depeche Mode z płyt DVD-Audio z dźwiękiem w formacie DTS 96/24. W psychodelicznej muzyce Pink Floyd XR 13 bardzo umiejętnie odtwarzał wszelkie dźwięki niskotonowe, doskonale stopniując emocje i umiejętnie różnicując brzmienie. Doskonale wypadły takie utwory, jak "Time" czy też "Money", gdzie w basie liczyła się nie tylko dokładność i dynamika, ale też subtelności związane z barwą instrumentów. Z kolei w kipiącej od basu muzyce Depeche Mode kanadyjski sub potrafił niektórym dźwiękom nadać taką potęgę, jakiej jeszcze nie słyszałem. Brzmienie bębnów w "Personal Jesus" było reprodukowane nad wyraz dynamicznie, efektownie i z temperamentem, ale jednocześnie z naciskiem na perfekcyjnie oddaną barwę.
Podczas testu w systemie wielokanałowym XR 13 połączyłem z flagowym amplitunerem Integra DRX-8.4. A jak subwoofer poradził sobie w stereo? W konfiguracji z integrą Accuphase E-270 Paradigm pokazał, że potrafi świetnie odnaleźć się w każdej sytuacji. Co prawda w muzyce jazzowej, a w szczególności w utworach Patricii Barber okazało się, że konieczne są dodatkowe ustawienia, ale całkiem szybko udało mi się zamienić XR 13 z kinowego zabijaki w lekko pląsającą baletnicę.
Dzięki temu z dźwięku kontrabasu czy perkusji mógł wyłapać wiele subtelności i szczegółów, które przez inne subwoofery były zwykle pomijane lub po prostu niewłaściwie traktowane, co objawiało się np. pogrubieniem czy nienaturalną barwą. W przypadku XR 13 nic takiego nie miało miejsca. Dźwięki poszczególnych instrumentów operujących w paśmie basu nie dość, że były odtwarzane zgodnie z tym, co zarejestrowano w studiu, to jeszcze z idealną zgodnością czasową – XR 13 zawsze nadążał za rytmiką wyznaczaną przez główne kolumny obsługujące lewy i prawy kanał, z czym rzadko można się spotkać nawet w przypadku bardziej zaawansowanych subwooferów aktywnych.
Podsumowanie
XR 13 pod względem siły przebicia w basie idzie o krok dalej niż rewelacyjny XR 11. Jest to również konstrukcja, która ze względu na swoje walory techniczne lepiej sprawdzi się w większych pomieszczeniach. Nie zmienia to jednak faktu, że w swojej kategorii cenowej obydwa nowe subwoofery marki Paradigm należą do jednych z najlepiej brzmiących konstrukcji na rynku.
XR 13 jest bardzo dobrze wyposażony we wszelkiego rodzaju złącza, a dzięki funkcjonalnej aplikacji do sterowania oraz przy wykorzystaniu systemu korekcji ARC można go ustawić tak, by brzmiał zabójczo precyzyjnie, barwnie i dynamicznie.