Wśród miłośników dobrego brzmienia opartego zwłaszcza na wielokanałowych systemach kina domowego są osoby chcące korzystać z systemu audio wyposażonego w niewidoczne dla oczu zestawy głośnikowe – zwykle na taką instalację decydują się właściciele pomieszczeń specjalnie przygotowanych pod instalację kina domowego. Ukryte w ścianach zespoły głośnikowe zapewniają architektowi większą dowolność w urządzaniu pokoju, bez konieczności dopasowania designu kolumn, co niestety występuje w przypadku klasycznych konstrukcji podłogowych lub podstawkowych.
Na rynku istnieje wiele firm oferujących zestawy głośnikowe zaprojektowanych specjalnie z myślą o montażu we wcześniej przygotowanych wnękach ściennych, a jedną z nich jest właśnie znany kanadyjski producent Paradigm. Ma on w swojej ofercie kilka zestawów głośnikowych przeznaczonych do montażu w ścianach czy suficie – testowany głośnikowy zestaw E7-LCR oparty na zespołach głośnikowych serii Elite należy do topowych konstrukcji produkowanych przez firmę Paradigm.
Przemyślane rozwiązania
Model E7-LCR wyposażono w specjalnie zaprojektowaną płaską skrzynkę, wyposażoną w klamry mocujące do wnęki znajdującej się w ścianie. Z racji ograniczonej ilości miejsca, jaką dysponuje zwykle instalator (chodzi przede wszystkim o głębokość wnęki determinowanej przez grubość ściany) płytka skrzynka wydaje się w tym przypadku niemal idealnym rozwiązaniem. Ale z drugiej strony należy zwrócić uwagę na fakt, że wraz z redukcją głębokości owej skrzyni, ograniczeniu uległa również pojemność komory - zwłaszcza dla głośników niskotonowych - a te jak wiadomo wymagają komór o największej objętości.
Z tego względu kanadyjskiej projektanci musieli znaleźć jakieś rozwiązanie tego problemu. Obudowę i układ rezonansowy należało zaprojektować w taki sposób, żeby umożliwić głośnikom nie tylko osiągnięcie odpowiednio niskiej wartości rezonansu, ale również zestroić je tak, żeby prawidłowo współpracowały z układem mającym za zadanie wzmacniać pasmo niskich tonów. Oczywiście już w fazie projektu skupiono się na tym żeby głośniki, zwłaszcza niskotonowe, cechowały się parametrami umożliwiającymi im pracę w komorze o ograniczonej pojemności. Drugim problemem do przebrnięcia był projekt układu rezonansowego, albowiem w grę nie wchodził klasyczny tunel bas-refleks ze względu na niewielkiej objętości komory głośnikowe przy zastosowaniu dwóch wooferów o średnicy 203mm.
Dlatego wybór padł na układ rezonansowy oparty na membranach biernych w ilości dwóch sztuk. Z zewnątrz nie różnią się one niczym od obydwu wooferów jakim towarzyszą, bo są to przecież te same aluminiowe stożki. Ale gdy rozbierzemy kolumnę to okaże się, że w miejscu klasycznych układów magnetycznych użyto specjalnego systemu balastowego, mającego dociążyć całość układu drgającego do wartości pozwalającej uzyskać określoną częstotliwość rezonansową. System balastowy w jaki wyposażono membrany bierne umożliwia ich precyzyjne dostrojenie - poprzez wymianę obciążników na elementy o różnej masie - do wartości rezonansu jakie interesują w tym przypadku konstruktora kolumn głośnikowych.
Poza tym układ oparty na membranach biernych ma dwie niepodważalne zalety w stosunku do popularnego bas-refleksu, a mianowicie można go precyzyjniej dostroić do określonej częstotliwości rezonansowej (w węższym zakresie), a także pozbawiony jest chyba największej wady bas-refleksów, a więc szumów i turbulencji z jakimi przecież muszą się na różne sposoby zmagać projektanci.
Średnie tony są gęste, namacalne i dobrze zintegrowane z górą pasma, na co niewątpliwie duży wpływ ma dopracowana konstrukcja koncentrycznego modułu głośnikowego.
Paradigm stanął na wysokości zadania, ponieważ obudowy o stosunkowo niewielkiej objętości - w porównaniu do klasycznych kolumn wolnostojących, wyposażonych w pełnowymiarowe skrzynie) - udało się zaprojektować wraz z osobliwym układem rezonansowym w taki sposób, żeby można było uzyskać bas o pożądanym zasięgu i głębi. Zresztą dane techniczne mówią same za siebie, gdyż zasięg basu wynosi 55Hz, naturalnie przy kilku decybelowym spadku. Jest to zatem wartość pozwalająca na swobodne odtworzenie zakresu niskich tonów z wielu ścieżek dźwiękowych, a gdy weźmiemy pod uwagę fakt, że Paradigm zawsze oferował "to coś" więcej w basie w stosunku do suchych danych technicznych widniejących w tabeli to okaże się, że w wielu sytuacjach basu po prostu nie będzie brakować. Gdyby jednak komuś było go zbyt mało to taki zestaw głośnikowy zawsze można doposażyć w aktywną jednostkę niskotonową, a nawet kilka, w zależności od wielkości pomieszczenia odsłuchowego.
W przypadku kolumn E7-LCR zastosowano eleganckie maskownice, a także przełącznik dla poprawy rozchodzenia się dźwięku w zakresie wysokich tonów (układ kompensacji pasma przenoszenia), gdy zdecydujemy się umieścić kolumny za ekranem projekcyjnym. Trójdrożny układ głośnikowy oparty na klasycznych, ale i najnowszych rozwiązaniach sterowany jest przez zwrotnicę składającą się z wysokiej jakości podzespołów, dzielącą pasmo w punkcie 480Hz oraz 3000Hz. Dzięki współosiowemu głośnikowi integrującemu w sobie kopułkę wysokotonową oraz stożkowy przetwornik średniotonowy, udało się uzyskać niemal punktowe źródło dźwięku przenoszące zakres częstotliwości w pełnym paśmie odbieranym przez ludzkie ucho.
Energia i doskonała synergia
Zestaw głośnikowy E7-LCR oferuje brzmienie o ponadprzeciętnej dynamice, ale zaskakujące jest też to, jak odtwarzany jest zakres niskich tonów – bas zapuszcza się nisko, ale przede wszystkim charakteryzuje się znakomitą kontrolą, za co odpowiada precyzyjnie dostrojony układ rezonansowy oparty na membranach biernych. W muzyce odtwarzanej w stereo E7-LCR był w stanie zachować prawidłową gradację wielkości źródeł pozornych precyzyjnie umiejscowionych na konkretnych planach. Zachowane zostały również proporcje w odwzorowaniu niemal naturalnej wielkości poszczególnych instrumentów – podczas odsłuchu muzyki jazzowej, słychać było że E7-LCR nie mają większych problemów z oddaniem klimatu panującego w określonych nagraniach.
Podczas testu ustawiłem kolumny przy samej ścianie, co nie przeszkodziło w uzyskaniu przestrzenności brzmienia zbliżonej do tego, co możemy usłyszeć z klasycznych wolnostojących kolumn podłogowych. Różnice są jednak nieznaczne, więc jeśli komuś zależy na ukryciu kolumn w ścianach, to z pewnością zaakceptuje tę drobną niedoskonałość.
Ze względu na przeznaczenie tych kolumn konstruktorzy zdecydowali się na koncentryczny układ głośnikowy pokrywający zakres tonów wysokich i średnich. Brzmienie w obydwu zakresach nosi wiele cech typowych dla klasycznych zestawów głośnikowych marki Paradigm. Średnie tony są gęste, namacalne i dobrze zintegrowane z górą pasma, na co niewątpliwie duży wpływ ma dopracowana konstrukcja koncentrycznego modułu głośnikowego.
Uwagę zwraca również zakres wysokich tonów – detaliczny, szczegółowy i przede wszystkim brzmiący z wysoką rozdzielczością, typową dla hi-endowych zestawów głośnikowych projektowanych przez Paradigma. Góra pasma jest zdecydowana, ładnie podkreślona, ale nie wywyższająca się zbytnio ponad średnie tony, dzięki czemu dźwięk w zasadzie w całym odtwarzanym paśmie jest dobrze zrównoważony.
Warto wiedzieć
Seria ściennych zestawów głośnikowych CI Elite jest dosyć pokaźna, bowiem w jej obrębie znajdziemy zarówno bardziej rozbudowane konstrukcje, stworzone z myślą o najbardziej zaawansowanych wielokanałowych i stereofonicznych instalacjach, jaki i mniejsze, kompaktowe układy głośnikowe, a także prostsze systemy głośnikowe, zwykle dwudrożne, łatwiejsze do wysterowania dla wzmacniaczy dysponujących mocą niższą niż przeciętna. Testowany model E-7-LCR bazuje na najbardziej rozbudowanym układzie głośnikowym, opartym na koaksjalnym głośniku łączącym kopułkę wysokotonową i stożek średniotonowy. Natomiast zakres niskich tonów odtwarzają dwa woofery, wyposażone w aluminiowe membrany typu X-PAL, wspierane przez dwie pasywne membrany wykonane z tego samego materiału.
Nieco tańszą propozycją jest model E5-LCR w cenie 25.798zł za parę wyposażony w identyczny układ głośnikowy, jak topowy model E7-LCR z taką różnicą, że bazuje na membranach wooferów i pasywnych membranach o mniejszej średnicy - 165mm podczas gdy w E7-LCR mają one średnicę 203mm. Jeszcze tańsza konstrukcja, a więc model E3-LCR bazuje na dwudrożnym układzie głośnikowym z dwoma głośnikami nisko-średniotonowymi o średnicy 139mm oraz dwoma membranami biernymi o tej samej średnicy, w cenie 20.398zł za parę. Ofertę uzupełniają najbardziej kompaktowe kolumny, stworzone przede wszystkim z myślą o montażu sufitowym – są to lekkie i łatwe w instalacji konstrukcje wyposażone w klasyczny dwudrożny układ głośnikowy - model E80-IW w cenie 5.318zł za parę oraz koncentryczny model E80-A w cenie 5.576zł za parę.
Wszystkie konstrukcje i to niezależnie od ceny wyposażone są w aluminiowe membrany typu X-PAL – autorskie rozwiązanie Paradigma - a także w kopułki wysokotonowe, wykonane również z czystego aluminium, wspomagane ultrastabilnym w szerokim zakresie temperatur płynem ferromagnetycznym chłodzącym cewki. Również wszystkie głośniki stożkowe, niezależnie od modelu, wyposażono w specjalne karbowane zawieszenie (tak zwany układ ART- Active Ridge Technology) zwiększające skuteczność głośników poprzez redukcję nadmiernego oporu mechanicznego stawianego przez tradycyjne gumowe zawieszenie i jednocześnie obniżające zniekształcenia o ok. 50%.
Podsumowanie
Niewątpliwą zaletą testowanych kolumn jest fakt, że są one w stanie przetwarzać praktycznie pełny zakres pasma częstotliwości – fabryczna skrzynia mimo niewielkiej objętości, spowodowanej głównie wymogiem ograniczenia jej głębokości nie spowodowała ograniczeń w zakresie niskich tonów, co jest zasługą nie tylko precyzyjnie dobranych głośników, ale przede wszystkim układu rezonansowego opartego na membranach biernych. Paradigm E7-LCR adresowany jest do wymagających wysokiej jakości dźwięku miłośników instalacji wielokanałowych, ale nic nie stoi na przeszkodzie, żeby te kolumny stosować również w stereo.